وبلاگ

مراقبت از سالمند ویلچری؛ راهنمای کامل نگهداری اصولی، انسانی و تخصصی

مراقبت از سالمندان، یکی از مهم‌ترین و حساسی‌ترین مسئولیت‌هایی است که خانواده‌ها با آن روبه‌رو می‌شوند. اما زمانی که سالمند از ویلچر استفاده می‌کند، نیازهای مراقبتی او چند برابر می‌شود. یک سالمند ویلچری علاوه بر مراقبت‌های جسمی، به حمایت روحی، توجه عاطفی، برنامه‌ریزی دقیق و رسیدگی حرفه‌ای نیاز دارد تا بتواند همانند سایر اعضای خانواده زندگی باکیفیت و شادی را تجربه کند.
در این مقاله جامع، با تمام نکات مهم درباره مراقبت از سالمند ویلچری آشنا می‌شوید؛ نکاتی که به شما کمک می‌کند بهترین پشتیبانی را برای عزیزانتان فراهم کنید.

چرا برخی سالمندان به ویلچر نیاز پیدا می‌کنند؟

استفاده از ویلچر همیشه به معنای ناتوانی کامل نیست. بسیاری از سالمندان تنها برای پیشگیری از سقوط، کاهش درد یا جابه‌جایی آسان‌تر از ویلچر استفاده می‌کنند. دلایل رایج عبارت‌اند از:

آرتروز شدید یا ساییدگی استخوان‌ها

سکته مغزی و ضعف حرکتی

بیماری‌های عصبی مانند ام‌اس یا پارکینسون

شکستگی لگن یا پا

ضعف شدید ناشی از کهولت سن

مشکلات تعادلی یا سرگیجه‌های مکرر

فهمیدن علت ویلچری بودن سالمند کمک می‌کند برنامه مراقبتی دقیقی تنظیم شود.

نیازهای ویژه سالمندان ویلچری

مراقبت از سالمند ویلچری معمولاً نیازهای متفاوتی نسبت به سایر سالمندان دارند. چند مورد مهم:

۱. کمک در جابه‌جایی و انتقال (Transfer)

این شامل کمک برای انتقال سالمند از تخت به ویلچر، از ویلچر به سرویس بهداشتی، روی صندلی غذاخوری یا داخل خودرو است.
اگر انتقال اصولی انجام نشود، ممکن است سالمند دچار:

آسیب مفصلی

افتادن

کشیدگی عضلات

درد شدید در کمر یا شانه

شود.

پرستاران حرفه‌ای معمولاً آموزش دیده‌اند که از روش‌های اصولی و ایمن برای انتقال سالمند ویلچری استفاده کنند.

۲. پیشگیری از زخم بستر

یکی از مهم‌ترین چالش‌های مراقبت از سالمند ویلچری، خطر زخم فشاری است. به دلیل بی‌حرکتی طولانی، خون‌رسانی به پوست کاهش می‌یابد.

راه‌حل‌های اصلی:

تغییر پوزیشن هر ۲ ساعت

استفاده از تشک مواج یا بالشتک‌های ضد فشار

بررسی روزانه پوست

ماساژ ملایم نواحی فشار

حفظ خشک و تمیز بودن پوست

پیشگیری بسیار راحت‌تر و کم‌هزینه‌تر از درمان است.

۳. نیازهای روحی و عاطفی

سالمندان ویلچری گاهی احساس می‌کنند:

سربار خانواده هستند

استقلالشان را از دست داده‌اند

محدود شده‌اند

توانایی‌های سابق را ندارند

بنابراین یک مراقب باید علاوه بر رسیدگی جسمی:

روحیه دادن

صحبت کردن

همراهی در فعالیت‌ها

ایجاد نشاط و انگیزه

را نیز جزو برنامه روزانه قرار دهد.

۴. کمک در بهداشت فردی

مراقبت‌های شخصی شامل:

استحمام

شست‌وشوی مو

اصلاح

تعویض لباس

تعویض پوشک سالمندانی که بی‌اختیار هستند

با توجه به وضعیت ویلچری، نیازمند مهارت و دقت بیشتری است.

5. کمک در تغذیه و آب‌رسانی بدن

سالمندان ویلچری ممکن است اشتهای کمتری داشته باشند یا نتوانند به‌راحتی غذا بخورند. مراقب باید:

رژیم غذایی سالم و سبک فراهم کند

هنگام غذا خوردن کمکشان کند

مایعات کافی را به آن‌ها یادآوری کند

غذای مناسب جلوی ضعف عضلات و کم‌خونی را می‌گیرد.

چگونه کیفیت زندگی سالمند ویلچری را افزایش دهیم؟

۱. تشویق به فعالیت‌های حرکتی سبک

حتی سالمندان ویلچری هم قادر به انجام ورزش‌هایی مانند:

حرکات کششی دست و گردن

حرکات پا در حالت نشسته

ورزش‌های فیزیوتراپی ساده

هستند.
این حرکات مانع خشکی مفاصل و ضعف بیشتر عضلات می‌شوند.

۲. استفاده صحیح از ویلچر

پرستار یا خانواده باید مراقب باشند:

ویلچر اندازه مناسب داشته باشد

چرخ‌ها سالم و بی‌صدا باشند

پشتی و نشیمن راحت باشند

کمربند ایمنی در صورت نیاز بسته شود

زیرپایی‌ها درست تنظیم شوند

این موارد هم ایمنی و هم راحتی سالمند را تضمین می‌کند.

۳. محیط منزل را ایمن کنید

پیشگیری از سقوط و آسیب دیدن بسیار ضروری است:

حذف سیم و کابل یا فرش لیز

نور کافی در شب

نصب دستگیره در حمام و سرویس

قرار دادن وسایل در دسترس

یک خانه مناسب می‌تواند سطح استقلال سالمند را افزایش دهد.

۴. ایجاد حس استقلال

حتی اگر سالمند ویلچری باشد، می‌تواند در بسیاری از امور شریک شود، مثل:

انتخاب لباس

خواندن کتاب

باغبانی سبک روی تراس

کارهای ساده آشپزخانه

تماشای سریال‌های مورد علاقه

احساس استقلال، روحیه سالمند را چندین برابر بهتر می‌کند.

مزایای استفاده از پرستار سالمند ویلچری در منزل 

پرستار حرفه‌ای باعث می‌شود:

خانواده آسوده‌خاطر باشد

سالمند ایمن‌تر زندگی کند

کارهای جابه‌جایی و بهداشت اصولی انجام شود

احتمال زخم بستر کاهش یابد

سالمند احساس توجه و محبت بیشتری داشته باشد

پرستار با تجربه می‌داند چطور با احترام، صبوری و تخصص کامل با سالمند رفتار کند.

نقش خانواده در مراقبت از سالمند ویلچری

حتی بهترین پرستار هم نمی‌تواند جای خانواده را بگیرد. سالمند به:

محبت

توجه

همراهی

وقت‌گذرانی

گوش دادن

عشق واقعی

نیاز دارد.
خانواده باید کنار مراقب یا پرستار باشند و ارتباط نزدیک با سالمند برقرار کنند.

جمع‌بندی

مراقبت از سالمند ویلچری، فقط یک کار روزمره نیست؛ یک مسئولیت انسانی و ارزشمند است. سالمندان ویلچری نیاز دارند با:

احترام

عشق

صبر

مهارت تخصصی مورد حمایت قرار بگیرند.
اگر این مراقبت به‌درستی انجام شود، سالمند می‌تواند زندگی سالم، ایمن و باکیفیتی را تجربه کند، حتی اگر توان حرکتی‌اش کاهش یافته باشد.

مراقبت از سالمند ویلچری مسئولیتی را برای مراقبان و پرستاران ایجاب می کند که باید دارای مهارت هایی باشند تا به بهترین نحو انجام گردد.

نکاتی در مورد استفاده ایمن از ویلچر برای  سالمند ویلچری

 کمک به سالمند ویلچری

چرخ های ویلچر را مرتبا بررسی کنید

اطمینان حاصل کنید که چرخ ها از بین نرفته باشند و لاستیک آن ها مسطح نباشد چراکه این امر می تواند بر توانایی ترمزگیری آن تاثیر گذارد. به پره ها دقت داشته باشید تا ویلچر بتواند آزادانه حرکت کند.

ترمزها را قبل از انتقال سالمند بررسی کنید

یکی از رایج ترین اشتباهات اطمینان حاصل نکردن از ترمزهاست. ترمزها باید محکم قفل شوند تا از تصادفات جلوگیری شود. ساییدگی منظم و پارگی می تواند ترمزها را سست و ناکارآمد کند.

چرخ های ویلچر را به خوبی روغن کاری کنید

چرخ های روغن کاری شده باعث روان بودن ویلچر می شوند و کار جابجایی را تسهیل می کنند. برای جلوگیری از زنگ زدگی توصیه می کنیم حداقل یک بار در ماه چرخ ها را روغن کاری کنید.

روی ویلچر وسایل سنگین قرار ندهید

برخی افراد از ویلچر برای جابجایی کیسه های سنگین استفاده می کنند که کار اشتباهی است. این کار باعث نوسان در حرکت صندلی چرخ دار می شود و به مرور زمان باعث تزلزل و خرابی آن می شود.

بازرسی سیستم برقی و یا باتری ویلچر

اگر با باتری کار می کند، سیستم آن را از لحاظ ایمنی بررسی کنید و از بارش باران دور نگه دارید. در صورت لزوم سرعت را بررسی کرده و دوباره آنرا با سرعت کمتری تنظیم کنید.

بازی کردن کودکان با ویلچر ممنوع

اصولا در مراقبت از سالمند ویلچری گاهی ممکن است با فرزندان و نوه های کوچک سالمند چالش هایی را داشته باشید. شما به عنوان پرستار و مراقب سالمند وظیفه نگهداری از مهم ترین وسیله او را دارید بنابراین به کودکان اجازه بازی با ویلچر را ندهید.

سالمند و ویلچر سالمند را تمیز نگه دارید

همان طور که می دانید یک مراقب یا پرستار سالمند وظایف زیادی را می تواند داشته باشد. وظایف نگهدار از سالمند ویلچری به دو دسته تقسیم می گردد که اولی در مورد رعایت بهداشت فردی سالمند از جمله نظافت شخصی، بردن حمام و توالت، تعویض لباس و یا پوشک، کنترل سلامتی، تغذیه و غیره و همچنین اموری مانند نظافت منزل، پخت و پز و خرید و غیره هم در گروه بعدی از وظایف هستند.

در رابطه با سالمند ویلچری یکی از وظایف بهداشتی، رعایت بهداشت و تمیز نگه داشتن ویلچر برای جلوگیری از شیوع میکروب ها است چرا که ویلچر بخشی از سالمند و زندگی اوست.

به سطح آن توجه کنید

به سطح روی صندلی توجه کنید تا دچار پارگی، سوراخی و یا ترک خوردگی نباشد. ممکن است با وجود نواقصی که گفته شد مشکلی برای سالمند پس از عبور از دست انداز و مانعی در مسیر به وجود آید.

پرستار سالمند 

به هر حال حتما شما به عنوان پرستار سالمند برای تفریح روزمرگی او برنامه ریزی کرده اید. یکی از سرگرمی های مفید برای سالمند ویلچری بردن او به بیرون از خانه است.

حتما در هنگام پیاده روی مراقب اطرافیان باشید. کودکان در حال بازی و یا حیواناتی که سر راه شما قرار می گیرند ممکن است گاهی دچار برخورد با ویلچر سالمند شوند که در این صورت امکان صدمه به هر دو طرف وجود خواهد داشت.

مراقبت از سالمند ویلچری

نکته دیگری که در رابطه با ویلچر سالمند شما وجود دارد این است که حتما دفترچه راهنمای آن را مطالعه کنید تا تسلط کامل بر کار با ویلچر را داشته باشید. این کار کمک خوبی به شما خواهد داشت.

استفاده از ویلچر برای سالمندانی که در راه رفتن مشکل دارند می تواند بسیار مهم و حیاتی باشد تا بتوانند در جامعه باشند و به راحتی با دیگر افراد معاشرت کنند. از این رو سعی کردیم در این مقاله بیشتر در مورد خود ویلچر و طریقه استفاده آن صحبت کنیم. افرادی که مشغول هستند و یا قصد کار کردن در ضمینه مراقبت از سالمند ویلچری را دارند باید هم جسه قوی با تمرکز بالا را ضمیم جه نگهداری از سالمند ویلچری را داشته باشند.

پرستار سالمند

پرستار سالمند مخصوصا سالمندی که از ویلچر استفاده می نماید  باید با نهایت دقت و سرعت عمل در جابجای سالمند انجام وظیفه نماید.

خدمات پرستاری

اگر احتیاج به اطلاعات بیشتر دارید می توانید  از اپلیکیشن خدمات پرستاری هیراد استفاده کنید . دانلود از بازار و مایکت